Blog: Van Experimenteren Naar Spelen
2 december, 2022Hoe kunnen wij weer spontaan leren spelen en ervan genieten? Hoe kan vrij spel opnieuw de motor van onze ontwikkeling worden? Zodat we simpelweg in het hier en nu doen wat we nodig hebben, zoals kinderen dat doen als ze vrij spelen.
Experimenteren
There’s a crack in everything, that’s how the light gets in
Leonard Cohen – Anthem
Soms zitten we vast: vast in (hinderlijke) patronen, bezig met dagdagelijkse taken, stroef in ons hoofd, stijf in ons lichaam… en leven we niet vrij en voluit. Experimenteren met nieuw gedrag kan ons weer los schudden. En dat los schudden kan heel zachtjes. Als je bijvoorbeeld graag wat flexibeler wil zijn, start dan met 5 minuten stretchen per dag. Je hebt hiervoor echt geen fitness-abonnement nodig. Of wil je graag leren mediteren om minder in je hoofd te zitten? Start dan op youtube met een geleide meditatie van 5 tot 10 minuten. Belangrijk hierbij is dat je experimenteert met wat bij jou resoneert. Resoneren of resonantie gaat over voelen met je lichaam wat er op dit moment bij je past. Om te leren wat bij jou resoneert kunnen volgende vraagjes helpen:
- Waar heb ik op dit moment goesting in?
- Wat zegt mijn buikgevoel op dit moment?
- Waar in mijn lichaam voel ik op dit moment iets?
- Wat zou ik, hier en nu, zo graag willen doen?
- Wat zou ik zo graag willen leren?
- Waar gaat mijn aandacht spontaan naartoe?
- Welke kleur die ik nu zie vind ik het mooiste?
- Welke geur ruik ik het liefst?
- Welke beweging wil mijn lichaam maken?
Als je de vraagjes leest, probeer ze dan eens te beantwoorden met je lichaam en zonder woorden. Antwoord ze pas nadien met gedachten of met woorden. Wees mild voor jezelf als dit niet lukt, of als het niet zo goed lukt als je zou willen. Resonantie vraagt oefening. Hoe meer je oefent, hoe beter je erin wordt.
Mild zijn voor jezelf is essentieel voor wie wil experimenteren vanuit goesting. Wie mild is, leert beter en efficiënter. Streng zijn voor jezelf is daarentegen een vorm van mentale stijfheid die je groei remt. Mentale stijfheid pak je op dezelfde manier aan als fysieke stijfheid: door te stretchen. Boeken lezen, youtube filmpjes kijken, een blog lezen, nieuwe mensen ontmoeten, een nieuwe hobby uitproberen, een citytrip doen, een (online) cursus volgen… zijn allemaal manieren om mentaal te stretchen.
Experimenteren met nieuw gedrag is ook een manier om mentaal te stretchen. Wees mild als je experimenteert. Oordeel dus niet over het resultaat van je experiment. Want je kan bijvoorbeeld na een week fysieke oefeningen nog altijd stijf zijn. Of je kan na een maand nog altijd niet “goed genoeg” mediteren. Of nog altijd geen benul hebben van wat met jou resoneert. En dat is heel normaal want werken aan mentale en fysieke stijfheid gaat traag. Daarom is het belangrijk om te experimenteren met wat jou triggert of goesting geeft. Want alleen jij en jouw lichaam weten wat jij nodig hebt om te blijven experimenteren en te genieten van het moment. Wie blijft experimenteren zal blijven groeien.
Experimenteren met nieuwe dingen is de ideale manier om te leren voelen. Nieuwe prikkels doorbreken immers je comfortzone en daar reageert je lichaam op. Richt dus je aandacht op de sensaties in je lichaam wanneer je experimenteert. Je leert zo om energie te verplaatsen van je hoofd naar je lichaam. Recent probeerde ik voor het eerst didgeridoo te spelen. Ik bakte er niet veel van en ik barstte na een tijdje in lachen uit van al de tintelingen die door mijn lippen stroomden. Toen ik later die dag mediteerde, kon ik veel makkelijker de sensaties in mijn lippen voelen, ook al was ik niet meer aan het oefenen met de didgeridoo.
Spelen
“Wie wil leren om vrij te spelen, heeft spelregels nodig. Wie voluit durft spelen, beseft dat je eigenlijk geen spelregels nodig hebt.“
Spelen is simpel maar niet altijd gemakkelijk. Spel of play is “anything that spontaneously is done for its own sake” (Stuart Brown). Kinderen zijn hier reuzegoed in. Volwassenen daarentegen verleren soms hun natuurlijk spel instinct. Tegelijkertijd is spelen ook heel complex want het is een enorme bron van leren. “Play is learning (Vygotsky), it contains all developmental tendencies in a condensed form and is itself a major source of development”. Bij mij blijft vooral plakken wat Nele Flamang schrijft in het boek Als Je Van Spelen Leren Kan:
“ik onthoud dat kinderen spontaan tot spel komen, ervan genieten, dat het de motor van hun ontwikkeling is en dat ze in hun vrij spel simpelweg doen wat ze nodig hebben.”
Het lijkt paradoxaal maar om weer vrij en voluit te leren spelen hebben we eerst spelregels en een speelzone nodig. Een speelzone is de setting, context… waarin we spelen. Spelregels geven de grenzen aan waarbinnen we vrij kunnen bewegen. Deze grenzen afbakenen kan je mentaal, fysiek, sociaal en spiritueel doen.
Mentale grenzen afbakenen wil zeggen dat je bewust kiest waarmee jij wel en niet mee wil experimenteren. Je kiest ervoor om nieuwe dingen te doen die best spannend kunnen zijn. Wie dit helder heeft voor hij/zij aan zijn/haar experiment begint heeft meer kans om tijdens het experiment een vorm van controle te ervaren. Hoe meer controle je ervaart, hoe vrijer je je zal voelen in je spel.
Fysieke grenzen gaan niet enkel over speelzone (locatie, setting, indoor, outdoor…). Fysieke grenzen zijn ook de sensaties die je in je lichaam voelt tijdens het experiment. Je leert best als je een zekere spanning in je lichaam voelt omdat je dan alerter bent. Je bewustzijn is groter op zo’n moment. Als de spanning het echter overneemt en je naar paniek neigt, stop dan. In de paniekzone is er geen leren meer. Je lichaam is dan enkel bezig met overleven en niet meer met leren. Belangrijk is om na je experiment weer in je comfortzone te duiken. Je hersenen hebben rust nodig om je nieuwe ervaring te verwerken.
Sociale grenzen zijn de grenzen die jou het meeste plezier opleveren. Het enige wat je moet weten is hoe jij het liefst leert: alleen, met je beste vrienden, in een kleine of grote groep… Ik leer bijvoorbeeld graag in een grote, nieuwe groep waar niemand me kent. Dan voel ik mij het meest vrij. Ik houd ook erg van buddy’s. Een buddy is iemand die je nodig hebt om te experimenteren, om het later alleen te kunnen. Een buddy is jouw extern anker die voor houvast zorgt. Deze houvast is weer een vorm van controle die vrijheid oplevert.
Spirituele grenzen gaan voor mij over niet oordelen over jezelf of over anderen. Wie oordeelt, is niet de meest vrije versie van zichzelf. Om wel vrij te zijn van oordeel, moet je eerst bewust zijn van je oordeel. Onderzoek dus of je snel oordeelt of niet. En stel jezelf de vraag wat het jou oplevert en wat het jou verhindert. Door jezelf deze vragen te stellen, start je het proces van bewegen naar leven zonder oordeel en dus naar vrijheid.
Grenzen zijn niet vast maar flexibel. Hoe meer je experimenteert, hoe ruimer je comfortzone wordt en hoe vrijer je kan bewegen en spelen.
Van Experimenteren Naar Spelen
“Elke nieuwe ontmoeting geeft ons de kans om opnieuw en vrijer geboren te worden”
André Pelgrims – Dansen Naar Vrijheid
Ik deel graag een persoonlijk voorbeeld van een ontmoeting die mij de kans gaf om opnieuw en vrijer geboren te worden. Het voorbeeld gaat over mijn ontmoeting met Strength Side filmpjes op Youtube en met mijn eigen grote frustratie dat ik het speeltempo van mijn jonge kinderen niet kon volgen.
Ik was kwaad. Gefrustreerd. Het kotsbeu. Ik voelde me niet sterk. Ik was extreem stijf. Had snel pijn in mijn rug. Mijn rechtervoet deed voortdurend pijn. En mijn zoontjes (toen 0,5 jaar en 2 jaar) waren luid, hevig en vol spel. Ik kon hen gewoon niet volgen. En ik wou zo graag die speelse papa zijn die zijn kinderen in de lucht gooit (en opvangt) en de papa die mee ravot in en rond de zetel. Ik zat mentaal vast in het beeld waar ik naartoe wou en was gefrustreerd met hoe ver ik van dat beeld verwijderd was.
Strength Side filmpjes waren mijn experiment om me weer krachtig, flexibel en vrij te voelen in mijn eigen lichaam. Alleen zat ik in het begin vol oordeel: “de filmpjes werden gemaakt door een afgetraind lichaam zonder kinderen en die dus gewoon tijd heeft om aan zijn lijf te werken…” Ik was me toen niet bewust van mijn oordelen. Dat bewustzijn kwam pas achteraf. Toch was er iets dat me triggerde aan de filmpjes, iets dat bij mij resoneerde. En ik ben blij dat ik naar die resonantie en niet naar die oordelen heb geluisterd. Ongeveer 2 jaar later voel ik me sterk en ben ik best flexibel. Bovenal kan ik het speeltempo van mijn kinderen vaak volgen, gooi ik ze met schwung in de zetel en dans ik wild mee op Vuurwerk van Camille.
Het was wel geen vlotte reis. In het begin wou ik veel te snel resultaat, waardoor ik teveel oefeningen deed en mijn rug forceerde. Ik was opnieuw kwaad en gefrustreerd. En zat weer mentaal vast. Gelukkig bleven nieuwe Strength Side filmpjes komen over motivatie, over “practice makes permanent” en over zachte oefeningen gefocust op “nourishing the body”. Er was zoveel dat wél nog kon. Ook met die zere rug. En plots was de pijn weg en kon ik weer opbouwen, langzaam dit keer. Ik leerde luisteren naar de signalen van mijn lichaam: welke stretch kan ik aan, welke niet? Mijn fysieke grenzen verbreden zich langzaamaan waardoor ik na een jaar daily practice het programma Move Strong Now kocht. En daar begon een nieuwe reis van proberen, teleurgesteld zijn, frustratie, stoppen, rusten, herbeginnen, opnieuw rusten, herbeginnen, me sterk voelen…
Dit proces heeft zich grotendeels afgespeeld tijden de lockdown o.w.v. Corona. Het is daardoor een vrij eenzaam proces geweest. Het besef dat ik naast mijn individuele reis ook een sociaal weefsel nodig had om mijn reis mee te delen kwam pas achteraf. De online Strength Side community was hier maar deels een antwoord op.
Op spiritueel vlak zeg ik vol overtuiging dat ik weer kan spelen. Ik volg het Move Strong Now programma niet meer strak maar doe alle dagen oefeningen, soms 10 minuten, soms een uur, soms de hele dag door kleine beetjes. Ik heb zoveel nieuwe bewegingen en oefeningen “gedownload” dat ik vrij ben om op het moment zelf te kiezen welke ik doe. Terwijl ik dit schrijf ben ik vooral oefeningen voor mijn enkels en kuiten aan het doen omdat ik graag blootsvoets langere afstanden wil kunnen lopen. En zo krijgt het innerlijk kind in mij weer de vrije loop.
Tot slot wil ik nog benadrukken dat de reflectie van een proces altijd achteraf gebeurt. Heel vaak weet je niet op voorhand wat een bepaald experiment je oplevert. En net daarom moet je het gewoon doen en ervaren. Want wie zich openstelt, stelt zich open voor al het potentieel dat je in je hebt. En dat volle potentieel dat jij in je hebt ontwikkelt zich geleidelijk aan. Die zie je niet van de ene dag op de andere. Kijk maar eens terug naar de reis die jij al hebt afgelegd om te komen tot wie je nu bent? Dat is best iets om trots op te zijn.
